Interview Karolien van den Brekel

In de tweede week van de S&L Leefstijl Challenge staat Positieve Gezondheid centraal en hierover hebben wij Karolien van den Brekel mogen interviewen! Karolien is huisarts in Utrecht met aandachtsgebied Positieve Gezondheid en tevens adviseur en trainer van het Institute for Positive Health (ipH). Ook is zij één van de auteurs van het handboek Positieve Gezondheid in de Huisartspraktijk dat net gelanceerd is. 

Wat heeft u gestudeerd en hoe bent u op uw huidige plek als huisarts terechtgekomen?
Ik heb Geneeskunde gestudeerd en ben daarna in het buitenland gaan wonen en werken. In Amerika heb ik uiteindelijk onderzoek gedaan, waar ik later op gepromoveerd ben. Vervolgens kwam ik in eerste instantie bij de Gynaecologie terecht, maar bedacht ik uiteindelijk toch dat ik huisarts wilde worden. De huisartsopleiding heb ik daarna in Nederland gedaan en op dit moment werk ik als huisarts in Leidsche Rijn. Ik heb dus niet het gebaande pad belopen met betrekking tot promotie en specialisatie. Wel is achteraf gezien Positieve Gezondheid altijd een rode draad geweest in mijn leven. Ik ben altijd op zoek geweest naar ‘’waar word ik blij van’’, ‘’wat vind ik belangrijk’’ en ‘’wat heb ik nodig’’. Ik haal dan ook heel veel plezier uit het feit dat ik Positieve Gezondheid nu in mijn huidige werk kan toepassen.

Wat is Positieve Gezondheid en wanneer kwam dit voor het eerst op uw pad?
Ik kwam in eerste instantie als huisarts in aanraking met het thema preventie, maar ik merkte dat het lastig was om dit goed van de grond te krijgen. Als je preventie echter vanuit een andere invalshoek bekijkt en meer denkt aan wat mensen nodig hebben om gezonder te zijn, kom je op Positieve Gezondheid uit. Toen dit voor het eerst op mijn pad kwam dacht ik: ‘’Dit is het!’’. Positieve Gezondheid draait namelijk om de brede kijk op gezondheid. Heel vaak zit er een vraag achter de vraag van de patiënt en speelt er meer dan alleen ziekte. Met behulp van Positieve Gezondheid kan ik als een soort Sherlock Holmes achterhalen wat de samenhang is tussen alles wat speelt in het leven van een patiënt. Daarbij staat centraal wat een patiënt belangrijk vindt en zou willen veranderen. Hiermee kan ik veel beter aansluiten bij de patiënt en betere zorg leveren.

Hoe past u Positieve Gezondheid toe in de praktijk?
Positieve Gezondheid pas ik dagelijks toe bij patiënten van jong tot oud. Met name bij patiënten met langdurige klachten waarvan medisch gezien geen oorzaak gevonden kan worden of bij patiënten met chronische ziekten. Bij deze patiënten ga ik breder kijken en ik vraag dan of zij het Spinnenweb in zouden willen vullen. Dit Spinnenweb bestaat uit 6 dimensies (lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren), waarvan uit onderzoek is gebleken dat patiënten dit belangrijke thema’s vinden voor gezondheid. Na uitleg over het Spinnenweb wat ik vaak doe in het consult waarin mensen komen, plan ik vervolgens een dubbele afspraak in om alle inzichten te bespreken.

Handvatten voor het toepassen van Positieve Gezondheid staan ook in het Handboek Positieve Gezondheid in de Huisartspraktijk dat net gelanceerd is en vanaf volgende week besteld kan worden. Hierin staan verschillende casussen en praktijkvoorbeelden hoe deze gesprekken concreet gevoerd kunnen worden. Het handboek kunnen jullie via deze link vinden: www.iph.nl/handboek. 

Wat levert voor u het werken met Positieve Gezondheid in een spreekuurcontact op?
Ik heb hierdoor heel veel plezier in mijn werk! Ik merk dat er door het gebruik van Positieve Gezondheid hele waardevolle gesprekken ontstaan, waarbij ik echt het gevoel heb dat ik iets kan bijdragen. Ik vind het heel erg mooi om te zien dat iemand met Positieve Gezondheid en een individueel gesprek enorm geholpen kan worden en gestimuleerd wordt om eigen oplossingen te bedenken. Deze zijn vaak ook verrassend anders dan ik zou denken! Dus die ruimte geven om mensen het zelf te laten ontdekken en daarin te ondersteunen in wat iemand nodig heeft, daar haal ik mijn plezier uit.

Hoe zit het met Positieve Gezondheid in specialisaties naast de huisartsgeneeskunde en de opleiding van Geneeskunde?
In principe is Positieve Gezondheid gestart vanuit de huisartsenzorg, maar er komt nu steeds meer vraag en interesse vanuit de 0^e en 2^e lijn en jonge dokters. Op dit moment geef ik ook scholingen en lezingen over het toepassen van Positieve Gezondheid bij verschillende ziekenhuizen. Ik denk dat met name in de setting van chronische ziekten het kan helpen om een meer patiëntgerichte aanpak te hebben. Het is dan ook mooi dat in het visiedocument ‘’Medisch Specialist 2025’’ staat opgenomen dat het belangrijk is om aandacht te hebben voor Positieve Gezondheid en een bredere kijk naar de patiënt. Dit begint natuurlijk ook bij de opleiding van Geneeskunde zelf. Daarom ben ik heel blij dat ik samen met Student & Leefstijl, Arts & Leefstijl en het Instituut voor Positieve Gezondheid (iPH) in de projectgroep zit van de Fred foundation. In deze samenwerking zijn wij aan het kijken hoe studenten in de basis meer meegegeven kan worden over gezondheidsbevordering, leefstijl en een persoonsgerichte kijk op gezondheid. Dit is nu ook in het nieuwe Raamplan Artsopleiding voor het basiscurriculum opgenomen, maar de praktische uitvoering heeft nog wel tijd nodig. Op onze site Gezondheid in Onderwijs kan je daarom nu al onderwijsaanbod vinden over Positieve Gezondheid en Leefstijlgeneeskunde, met o.a. webinars, minicolleges en handboeken. Als je hierin geïnteresseerd bent, ga dan naar https://gezondheidinonderwijs.nl en laat het vooral weten als jij vindt dat er nog aanbod mist!

Hoe ziet u de arts van de toekomst?
De toekomstige arts zie ik idealiter volgens het model van de T-vormige professional. Dit betekent dat een arts enerzijds gespecialiseerd is op het gebied van ziektegerichte vakkennis (verticale as) en anderzijds op brede, persoonsgerichte kennis (horizontale as). Nu wordt voornamelijk ziektegericht opgeleid, en alhoewel deze kennis natuurlijk nodig is, vind ik dat het persoonsgerichte aspect niet kan ontbreken om passende zorg te kunnen leveren aan een patiënt.

Wat zou u willen meegeven aan jonge dokters?
Jullie hebben het mooiste vak van de wereld en als je vertrouwt op je kennis en kunde ben ik ervan overtuigd dat iedereen zijn plekje gaat vinden. Wat ik daarbij nog wil meegeven is dat het belangrijk is om dicht bij jezelf te blijven ondanks alle druk van het systeem en om open te staan voor de brede kijk op gezondheid, niet alleen bij de patiënt maar ook bij jezelf. Dus volg je hart en practice what you preach!

Wat is uw tip op het gebied van Positieve Gezondheid?
Mijn tip is om het Spinnenweb in te vullen, te kijken naar wat jij belangrijk vindt en concreet kleine stappen hierin te zetten. Probeer ook iemand te zoeken om dit allemaal samen mee te doen, want dat maakt het extra leuk!

Het Spinnenweb kan je via deze link invullen: https://mijnpositievegezondheid.nl/tools/hoewerkthet/