leefstijlgesprek

Interview S&L Dokter Valentine

Valentine is arts voor Integrale Geneeskunde en Leefstijl en zet zich op social media in om informatie over gezondheid, chronische ziektes en een gezonde leefstijl voor een groot publiek beschikbaar te maken. Zo deelt Valentine op haar website en Instagram (@doktervalentine) wetenschappelijk onderbouwde informatie over een optimale gezondheid, tips voor een gezonde leefstijl en gezonde recepten. Tegelijkertijd is Valentine zelf ook chronisch hartpatiënt en deelt zij hierin haar eigen ervaringen op leefstijlgebied. 

Hoe bent u op uw huidige plek als arts voor Integrale Geneeskunde en Leefstijl terechtgekomen?

Na mijn studie Geneeskunde in Leiden ben ik aanvankelijk begonnen met de opleiding tot Anesthesist in Utrecht. Uiteindelijk ben ik na 4 jaar gestopt met de opleiding, met name vanwege slaapproblemen bij onregelmatige diensten en het mentale aspect van het vak dat mij zwaar viel. Vervolgens kwam ik via een collega in aanraking met de Bedrijfsgeneeskunde. Dit vond ik direct ontzettend leuk, omdat ik merkte dat je met dit vak midden in de maatschappij staat. Werk is zo essentieel in iemands leven en om als arts bij te dragen aan gezond werken en gezond oud worden in werk sprak mij heel erg aan. Naar aanleiding hiervan ben ik toen gestart met de opleiding tot bedrijfsarts. In dit vakgebied heb ik uiteindelijk 18 jaar gewerkt, waarvan 13 jaar voor het cabinepersoneel van de KLM.

Bij mijn werk als bedrijfsarts voor het cabinepersoneel van de KLM kwam ik al snel veel in aanraking met leefstijl. Juist het preventieve gedeelte van het werk waarbij ik kon kijken naar hoe iemand weer in balans komt op alle leefstijlgebieden vond ik het leukste. Ik was bijvoorbeeld gespecialiseerd in slaap en stress en heb hierin verschillende projecten en trainingen gedaan om stress te verminderen en slaap te verbeteren bij deze doelgroep. Toen ik ruim 10 jaar geleden een chronische hartziekte kreeg, ondervond ik ook zelf dat leefstijl een enorm effect kan hebben op gezondheidsklachten. Gecombineerd hebben deze ervaringen mij uiteindelijk op het spoor gezet om de opleiding tot arts voor Integrale Geneeskunde en Leefstijlgeneeskunde te volgen bij de Academy for Integrative Medicine (AIM) in Amsterdam (https://www.aim-edu.nl). De opleiding is ontzettend interessant omdat het een combinatie is van integrale geneeskunde en leefstijl, waarbij evidence-based werken centraal staat. Het is een intensieve studie, maar zeer de moeite waard.

Kunt u meer vertellen over de specialisatie die u heeft gedaan op het gebied van plantaardige voeding?

Ik heb als specialisatie de opleiding Plant-based Nutrition gevolgd aan de Universiteit van Winchester. Dit is een opleiding voor gezondheidsprofessionals die puur gericht is op onbewerkte plantaardige voeding en de gezondheidseffecten die je hiermee kan bereiken. Veel basiszaken die ten grondslag liggen aan leefstijlziekten kunnen namelijk worden aangepakt met onbewerkte plantaardige voeding. Allereerst werkt het ontstekingsremmend, wat zou kunnen helpen bij veel aandoeningen die tegenwoordig gelinkt zijn aan chronische inflammatie (o.a. hart- en vaatziekten, dementie, diabetes, depressie en kanker). Daarnaast is plantaardige voeding laagcalorisch, bevat het weinig verzadigd vet en veel vezels (goed voor microbiota), en geeft het stabiele bloedsuikers. Met name bij hart- en vaatziekten is het wetenschappelijk bewezen dat plantaardige voeding het beste voedingspatroon is en zelfs vernauwingen van bloedvaten kan omkeren (studies van Dean Ornish). Ik vind dat dit in Nederland nog te weinig bekend is en daarom wil ik de gunstige effecten van onbewerkte plantaardige voeding echt uitdragen.

Wat zijn op dit moment uw dagelijkse werkzaamheden?

Ik vind het leuk om in deze fase van mijn leven opleidingen te doen en mijn kennis over leefstijl over te dragen aan zoveel mogelijk mensen die deze informatie zouden moeten weten. Ik ben daarom momenteel dagelijks bezig met mijn platform Dokter Valentine, waarop ik kennis over leefstijl en gezondheid deel. Daarnaast schrijf ik een vaste tweewekelijkse column over leefstijl voor B Informed Media (https://binformedia.nl). Ook volg ik op dit moment de opleiding tot Orthomoleculair therapeut. Ik vind dit een mooie aanvulling op de kennis die ik al heb, omdat deze therapie uitgaat van de basis van gezonde voeding met suppletie wanneer nodig (evidence-based). Dit natuurlijk allemaal in balans met mijn hartziekte. Gelukkig ben ik al zover in mijn carrière dat ik het mij kan permitteren om de tijd te nemen om me te oriënteren op hoe ik mijn werk in de toekomst in wil vullen. Wellicht blijf ik schrijven, of start ik een eigen praktijk.

Kunt u meer vertellen over uw missie en hoe uw platform Dokter Valentine tot stand is gekomen?

Mijn missie en de reden waarom ik het platform Dokter Valentine heb opgericht, is om zoveel mogelijk mensen te bereiken met wetenschappelijk onderbouwde informatie over een optimale gezondheid en te inspireren tot het veranderen van leefstijl. Ik wil hierbij mensen aan de hand meenemen om kleine stappen te maken en zo op een duurzame manier leefstijl te verbeteren.

Ik ben aanvankelijk begonnen met het delen van mijn kennis over leefstijl via Instagram (https://www.instagram.com/doktervalentine/) en Facebook op advies van een vriendin die vond dat ik altijd zoveel wist hierover. Ondanks dat ik dit gelijk heel erg leuk vond, kwam ik erachter dat informatie op deze mediakanalen heel vluchtig is. Ik had juist de behoefte om een platform te creëren waar informatie makkelijk te vinden blijft, ook als mensen mij pas over een jaar zouden gaan volgen. Vanuit dit oogpunt heb ik mijn website https://doktervalentine.nl gemaakt. Hierop deel ik wetenschappelijk onderbouwde leefstijlartikelen (over o.a. beweging, slaap, plantaardige voeding, diabetes en hart- en vaatziekten), gezonde recepten en opgenomen meditaties.

Wat is volgens u belangrijk bij een gezonde leefstijl?

Ik ben van mening dat er niet één belangrijk onderdeel is van leefstijl, maar juist dat alle leefstijlfactoren (beweging, voeding, slaap, ontspanning, vermijden van schadelijke stoffen, zingeving en het hebben van een doel in je leven) samenwerken. Je kunt bijvoorbeeld perfect plantaardig eten, maar als je vervolgens weinig slaapt en niet beweegt geeft dit alsnog geen gezond patroon. Voor mij persoonlijk vallen meditatie en plantaardige voeding wel extra op omdat deze zo’n direct effect hebben op mijn hartklachten. Daarnaast merk ik dat meditatie ook kan helpen om andere leefstijlfactoren aan te pakken. Bij meditatie kan iemand namelijk een stuk rust, afstand en focus krijgen om te reflecteren op zichzelf, op leefstijl en zijn of haar doel in het leven. Daarom is meditatie echt iets wat ik van harte aanbeveel. Ik leid zelf ook live meditaties op mijn instagramkanaal en heb een aantal meditaties opgenomen en op mijn website gezet (https://doktervalentine.nl/extras/).

Wat is het interessantste dat u tot nu toe bent tegengekomen met betrekking tot leefstijl?

De ontwikkelingen op het gebied van ons microbiota. Het blijkt dat de bacteriën, gisten en schimmels in de darmen onder invloed van wat we eten korteketenvetzuren aanmaken die effect hebben op het hele lichaam. Anderzijds kunnen allerlei leefstijlfactoren, zoals voeding, beweging en stress, de samenstelling van het microbioom gunstig en ongunstig beïnvloeden. Op deze manier is het microbioom in verband gebracht met allerlei aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten, depressie en sommige vormen van kanker. Zorgen voor een gezond microbioom kan dus veel positieve gezondheidseffecten hebben. Persoonlijk vind ik dit een hele mooie ontwikkeling en echt iets van de huidige tijd om hier meer over te weten te komen.

Wat heeft u geleerd van uw eigen ervaringen als chronisch hartpatiënt?

Ruim 10 jaar geleden heb ik de chronische hartziekte microvasculaire coronaire dysfunctie (MCD) gekregen. MCD is heel lastig te behandelen met medicatie en als patiënt ging ik op zoek naar leefstijlfactoren die voor mij zouden kunnen werken. Ik merkte dat meditatie en plantaardige voeding een enorm direct effect kunnen hebben op mijn klachten, en dit blijkt ook uit de wetenschappelijke literatuur. Ik ben jaren opgestaan met klachten van pijn op de borst (instabiele angina pectoris) die vervolgens weer verdwenen na het innemen van mijn medicatie. Nu ik plantaardig eet, heb ik dit niet meer standaard. Juist daarom vind ik het zonde dat er in Nederland zo weinig aandacht hieraan wordt besteed. Richtlijnen van de Cardiologievereniging in Amerika focussen bijvoorbeeld wel al op leefstijl en plantaardige voeding. Iets anders wat ik heb geleerd is dat ook de manier van beweging verschil kan maken. Uit de literatuur komt bijvoorbeeld naar voren dat mensen die hypertensie hebben en hun bloeddruk willen verlagen anders moeten bewegen dan mensen die een hoge bloeddruk willen voorkomen. Ik vind het belangrijk om dit soort informatie, dat je hier niet in de spreekkamer van de huisarts of de cardioloog hoort maar wel uit de literatuur naar voren komt, te delen met iedereen die hier belang bij kan hebben.   

Op welke manier komt leefstijl terug in uw dagelijks leven?

Ik start elke dag met meditatie. Ik doe meestal een Qigong sessie, aangezien dit een goed effect heeft op mijn energieniveau. Daarnaast wandel ik iedere dag en eet ik altijd onbewerkt plantaardige voeding. Na de lunch doe ik meestal een sessie yoga nidra (slaapyoga), een vorm van meditatie waarbij je ontspant. Verder zorg ik dat ik goed slaap en iedere dag één persoon spreek waar ik een fijn contact mee heb.

Hoe ziet u de arts van de toekomst?

De arts van de toekomst zie ik als een integrale arts die kijkt naar de hele mens en focust op preventie, meer als een coach dan een behandelaar. Als een arts die samenwerkt met de patiënt en de patiënt handvatten geeft hoe die zelf zijn leven op de rit kan krijgen. Ik realiseer me natuurlijk dat dit per specialisme verschillend is, maar het zou heel mooi zijn als medisch specialisten af en toe ook naar de rest van de mens kijken en naar leefstijlfactoren die de patiënt zouden kunnen helpen.

Wat zou u willen meegeven aan jonge dokters?

Ik wil iedereen het liefste meegeven: zorg goed voor jezelf. Geneeskunde is een heel intensief vak waarbij je veel uren draait, veel bezig bent met een ander en veel verschillende mensen ziet met allerlei problemen waarvan wordt verwacht dat jij dit oplost. Dit kan makkelijk tot disbalans leiden. Kies daarom een vakgebied dat goed bij jou past en dat jij vooral erg leuk vindt. Blijf open staan voor wat jou blij maakt en waar jouw passie ligt en vraag jezelf af: wat heb ik nodig, wat heeft mijn lijf nodig en wat heeft mijn geest nodig. Alleen als je op deze manier goed voor jezelf zorgt, kan je er zijn voor de mensen om je heen en alle patiënten.

Wat is uw ‘ultieme’ tip op het gebied van leefstijl?

Zet kleine stapjes in het verbeteren van jouw leefstijl en zorg voor consistentie. Het is belangrijker dat je één klein ding verandert dat je iedere dag doet, dan wanneer je grote stappen gaat zetten die je niet vaak doet of niet kan volhouden.